برای این که از اضطراب این روزهایی که درباره کوید-19 یا همون ویروس کرونا جدید ایجاد شده رها بشید، کافیه درباره ش بیشتر بدونید و درباره روشهای مراقبتی آگاه بشید. ما دراین ویدیو یوکن بهتون کمک میکنیم.
احتمالا الان دیگه درباره بیماری ویروس کرونا کشف شده در سال 2019 شنیدید. این بیماری در سطح جهانی همهگیر شده. تا اینجای کار، کشوری که بیشترین شیوع این بیماری رو داره کشور چین هست. اما بیماری در سطوح مختلف به کشورهای دیگه ای در سطح جهان هم گسترش پیدا کرده. این ویروس در ابتدا تحت عنوان ان کووید 2019 یا ویروس کرونای جدید 2019 و به صورت غیر رسمی، تحت عنوان ویروس کرونای ووهان شناخته میشد.
سازمان سلامت جهانی این بیماری رو کو وید 19 نام گذاشت. چون این اسم به منطقه جغرافیایی، حیوان، شخص یا گروه خاصی از افراد (که میتونه باعث نوعی تعصب بشه) اشاره نداره. علاوه بر این، میخواستن که اسم بیماری هم قابل تلفظ باشه و هم به بیماری مربوط باشه، (که البته کار ساده ای نیست).
ویروس به صورت رسمیSARS-CoV-2 یا ویروس کرونای سندروم تنفسی شدید 2 نام گرفت. چون این ویروس از نظر ژنتیکی شباهت زیادی به ویروس کرونای سارس داره که باعث شیوع سندروم تنفسی شدید یا سارس در سال 2002 بود. بنابراین SRAS-CoV-2 باعث بروز بیماری COVID-19 میشه.
ویروسهای کرونایی که بین انسانها رد و بدل میشن معمولا خوش خیم هستن و حدودا یک چهارم سرماخوردگیهای معمولی از طریق اونا ایجاد میشه. اما گاهی اوقات ویروس کرونایی که در یک منشا حیوانی گردش داره به قدری جهش پیدا میکنه که اگر فرصتی پیدا بشه به انسان سرایت و باعث بیماریش میشه.
در سال 2002، سارس یک ویروس کرونا بود که از خفاشها به گربههای زباد و بعد به انسان انتقال پیدا کرد. در سال 2012 هم مرس رو داشتیم که یک ویروس کرونا بود که از خفاشها به شترها و چند دهه بعد به انسانها منتقل شد. به احتمال زیاد COVID-19 هم با خفاشها شروع شده اما این بار به احتمال زیاد، میزبان میانی یک پانگلین بوده. حیوانی بین مورچه خوار و آرمادیلو.
این به این دلیله که دانشمندان در پانگلینها ویروس کرونایی شناسایی کردن که از نظر ژنتیکی 96 درصد با SARS-CoV-2 مطابقت داره. متاسفانه، تعداد زیادی پانگلین در سراسر زمین قاچاق میشن. عمدتا هم به این دلیله که مردم فکر میکنن پولکهای این حیوان، خاصیت درمانی داره. و از اونجا که این حیوانات در حیات وحش رها نیستن و به سراسر دنیا انتقال داده میشن، فرصتهای زیادی وجود داره که ویروس کرونا بتونه از پانگلین به انسان منتقل بشه.
تا تاریخ 11 فوریه 2020، 43 هزار و 103 مورد COVID-19 و هزار و هجده مورد مرگ، با نرخ مرگ و میر 2.4 گزارش شده (طبق اعلام سازمان سلامت جهانی). اکثر موارد ابتلا و مرگ در چین بوده. برای درک بهتر موضوع، شیوع سارس در 2002 باعث ابتلای 8098 نفر و 774 مرگ شد. پس نرخ مرگ و میر حدود 9.6 درصد بود.
شیوع مرس در سال 2012 هم باعث ابتلای 2494 نفر و 858 مرگ شد. که نرخ مرگ و میر رو به 34 درصد میرسوند. در نهایت، شیوع ابولا در 2014 که البته به دلیل ویروسهای کرونا نبود. باعث ابتلای 28 هزار و 639 نفر و 11 هزار و 316 مرگ شد. و نرخ مرگ و میر رو به 40 درصد میرسوند.
در سطح میکروسکوپی، ویروسهای کرونا، ویروسهای آر ان ای تک رشتهای مثبت هستند که روی سطحشون تیغههای پروتئینی دارن و زیر میکروسکوپ تا حدودی به تاج شباهت دارن. در واقع «کرونا» در لاتین به معنای تاجه. این تیغه ها ویروس رو قادر میکنه که به سلولهای مجرای تنفسی و ریهها وارد بشه.
بعد از متصل شدن، ویروس کرونا دستگاه سلولی رو تحت کنترل خودش در میاره تا بتونه خودش رو کپی کنه، به سلولهای دیگه بره و وارد مخاط بشه. بعضی اوقات عفونت خفیفه و علائم بیماری در فرد به وجود نمیاد. در موارد دیگه، فرد میتونه علائمی داشته باشه که بازه اونا از علائم خفیف مثل تب، سرفه و تنگی نفس تا مشکلات جدی مثل سینه پهلو متغیره.
آسیب ریوی شدید میتونه باعث سندروم نارسایی تنفسی یا ARDS بشه که وقتی رخ میده که التهاب ریه به قدری شدیده که مایعات اطراف و داخل ریه رو پر میکنه. این عفونت شدید میتونه باعث شوک عفونی بشه که وقتی رخ میده که فشار خون به شدت پایین میاد و اکسیژن کافی به اندام بدن نمیرسه. شوک، از دلایل اصلی مرگ افراد دارای ARD عفونت هستن. و احتمال بروز این مسئله در افراد بالای شصت سال، سیگاری ها و افراد دارای مشکلاتی از قبیل فشار خون بالا بیشتره.
علاوه بر ایجاد بیماری، ویروسهای کرونا میتونن به سرعت گسترش پیدا کنن. معمولا ویروس وقتی پخش میشه که افراد سرفه یا عطسه میکنن و قطرات ریز حاوی ویروس آزاد میشن. این قطرات ممکنه روی دهان، بینی یا چشمهای فرد دیگهای بشینن و این باعث میشه ویروس وارد بدن فرد جدید بشه.
علاوه بر این، ویروس میتونه در مدفوع فرد هم یافت بشه و در موراد نادر، ویروس کرونا در یک ساختمان مسکونی، از آپارتمانی به آپارتمان دیگه منتقل شده. این مسئله در اپیدمی سارس 2002 هم مشاهده شده بود. در اون زمان، نقص در لولهکشی باعث شده بود که مدفوع حاوی ویروس از آپارتمان فردی به سینک و توالت آپارتمانهای دیگه تو همون ساختمان منتقل بشه. این مسئله نه تنها بوی خیلی بدی ایجاد میکرد بلکه باعث انتقال قطرات حاوی ویروس به سطح دستشویی و در نهایت بیمار شدن افراد در آپارتمانهای دیگه میشد.
امکان وقوع وضعیتی مشابه در رابطه با کرونای جدید هم وجود داره و این مسئله در دست بررسیه. وقتی فرد مبتلا میشه، به طور میانگین پنج روز بعد، علائم بیماری بروز پیدا میکنه. «به این دوره میگن» دوره نهفتگی. البته دوره نهفتگی بین افراد مختلف متفاوته و در بعضی موارد تا 24 روز طول میکشه.
در مورد اینکه آیا افراد بدون علائم هم میتونن باعث انتقال بیماری بشن یا خیر نظرات مختلفی هست. چون این افراد معمولا سطوح پایینی از گردش ویروسی رو دارن. اما حتی اگر پاسخ مثبت هم باشه، انتقال از این افراد سهم کوچیکی در اپیدمی کلی داره. ویروسها یک عدد تولید مثل دارن که بر اساس سرعت گسترششون تعریف میشه. انتقال فرد به فرد، داخل و خارج چین مورد تایید قرار گرفته.
1عدد تولید مثل یعنی یک فرد مبتلا، بیماری رو به یک فرد جدید منتقل میکنه. 2 عدد تولید مثل یعنی هر فرد مبتلا، بیماری رو به دو نفر منتقل میکنه و الی آخر. اگر عدد تولید مثل زیر 1 باشه، انتقال بیماری به پایان میرسه. اگر 1 باشه، ثابت میمونه و اگر بالای 1 باشه، بیماری به گسترش ادامه میده.
در حال حاضر، عدد تولید مثل SARS-CoV-2 بین 2 و 2.25 برآورد شده. البته این یه میانگینه، چون بعضی افراد بیماری رو کمتر منتقل میکنن و برخی افراد دیگه که بهشون میگیم، گسترش دهندههای قوی، با نرخ خیلی خیلی بالاتری بیماری رو انتقال میدن. دلیل اینکه بعضی افراد به گسترش دهندههای قوی بدل میشن مشخص نیست. شاید چون با افراد زیادی در تماس هستن. یا شاید بدنشون به طور طبیعی ویروس بیشتری آزاد میکنه، یا شایدم به دلیلی کاملا متفاوت برای تایید تشخیص بیماری باید یک واکنش زنجیرهای پلیمر زمان واقعی انجام بگیره که rt-PCR یا تست سریعیه که در خیلی آزمایشگاهها و بیمارستانها اجرا میشه و میتونه مقادیر ویروسی رو هم نشون بده.
RNA خیلی کمتر از درمان روی مراقبتهای حمایتی، متمرکزه، یعنی ارائه مایعات اکسیژن و پشتیبانی تنفسی برای افرادی که شدیدا بیمار هستن. علاوه بر این، دادههای اولیهای هم وجود داره که نشون میده سه نوع دارو در برابر SARS-CoV-2 بسیار اثربخش هستن. این داروها عبارتند از کلروکوئین، یک داروی ضد مالاریا، ریتانوویر، یک داروی ضد اچ آی وی و رمدزیویر، یک داروی ضد ویروسی که قبلا برای ابولا استفاده میشد.
به اولین بیمار کرونای جدید در ایالات متحده، در روز یازدهم بیماریش وقتی حال رو به وخامت داشت رمدزیویر داده شد. و روز بعد حالش رو به بهبودی رفت. در حال حاضر، آزمایش های بالینی رمدزیویر در مقیاس بالا در چین در حال انجام هستن. متاسفانه هنوز واکسنی برای حفاظت در برابر COVID-19 وجود نداره. و در بهترین شرایط، تهیه واکسن چند ماه طول میکشه. پس در حال حاضر، هدف جلوگیری از انتقال انسان به انسانه که با ایزوله کردن افراد مبتلا به این بیماری انجام میشه. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه، با این ویدیو یوکن همراه باشید.