استارتاپ ها به طور معمول فعالیت خود را با یک طرح، ایده یا نوآوری آغاز می‌کنند. در مسیر اجرایی کردن این ایده خوش‌بینی، برنامه‌ریزی، تلاش و البته صرفه‌جویی در هزینه‌ها از جمله اولویت‌های اصلی به حساب می‌آیند. اما تأمین منابع مالی مورد نیاز هم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. به هر حال، صاحب ایده برای به نتیجه رسیدن آن نیاز به همکاران جدیدی از جنس سرمایه‌گذار دارد. از آنجایی که یکی از مشکلات بزرگ و پیش روی استارتاپ ها بحث تأمین مالی آن‌ها است، چه بسا تعداد زیادی از کسب‌وکارهای نوپا به دلیل مشکلات مالی از بین می‌روند. در یوکن، راهکارهای تأمین مالی و سرمایه لازم برای کسب و کارهای نوپا را یک به یک توضیح خواهیم داد.
راه‌های تامین سرمایه برای شروع استارتاپ
- اولین راهی که به ذهن هر کارآفرینی می‌رسد تا سرمایه مورد نیاز کسب‌وکارش را تأمین کند، سرمایه یا پس‌انداز شخص خودش است. در این روش دیگر نیازی نیست تا وقت زیادی را به جذب سرمایه‌گذار اختصاص دهید و همچنین آزادی عمل بیشتری در تصمیم‌گیری برای کسب‌وکار خواهید داشت.
- دومین روش وام گرفتن یا حتی قرض کردن است. شما می‌توانید تا هنگامی که کسب و کارتان به سود می‌رسد و حتی تا زمانی که سرمایه گذار مناسبی برای بیزینس خود پیدا کنید از این روش استفاده کنید. پس افرادی که می‌توانند به شما کمک کنند و به یکدیگر اعتماد متقابل قلبی دارید را به ترتیب اولویت لیست کنید. هنگام وام گرفتن از بانک‌ها و مؤسسات مالی، حواستان باشد که ممکن است آن‌ها مایل به ریسک نباشند و حاضر نشوند به شما وام دهند. پس هنگام اعلام درخواست خود به این نکته نیز دقت کافی داشته باشید.
- اساتید دانشگاه‌ها و برخی ارگان‌های دولتی، تسهیلاتی برای کار آفرین‌ها و جوانان در نظر می‌گیرند. چه بسا شما با معرفی کسب‌وکارتان و نشان دادن خودتان به آن‌ها، در تأمین مالی استارتاپ خود کمکی دریافت کنید. برخی دانشگاه‌ها و پارک‌های علم فناوری بعضا حتی فضایی را رایگان، یا با هزینه بسیار اندک در جهت رونق کارآفرینی و اشتغال در اختیار جوانان مستعد قرار می‌دهند. پس از این روش نیز غافل نشوید و از آن ساده نگذرید.
- مراکز رشد نیز یکی از گزینه‌های مناسب برای تامین منابع مالی هستند. این مراکز با آنکه امکاناتی در اختیار شما قرار می‌دهند؛ به طور معمول در سهام شما شریک نخواهند شد یا با درصد خیلی کم وارد می‌شوند. تعداد این مراکز رشد در سرتاسر ایران رو به افزایش است و استارتاپ‌های زیادی در آن‌ها مشغول به فعالیت هستند. در نهایت برخی از آن‌ها نیز تبدیل به استارتاپ های موفقی شده‌اند.
- شتاب‌دهنده‌ها: همان‌طور که در مباحث قبلی درباره شتاب‌دهنده‌ها توضیح دادیم. این دسته از سازمان‌ها از کسب‌وکار نوپای شما حمایت کرده و خدماتی مانند منتورینگ، آموزش و غیره را در اختیارتان قرار می‌دهد. به‌علاوه در بحث مالی هم با پیدا کردن سرمایه‌گذار مناسب به کمکتان خواهد شتافت.
- تأمین مالی از طریق سرمایه‌گذاران فرشته یا Angel investors: در اصطلاح به سرمایه‌گذارانی می‌گویند که تأمین مالی یک یا چند کسب‌وکار نوپا را بر عهده می‌گیرند. اما در اداره و امور آن کسب‌وکار نوپا، دخالتی نمی‌کنند. در واقع آن‌ها اجازه می‌دهند که محصول یا خدمت وارد بازار شده و وقتی استارتاپ به سود و نتیجه رسید، آنگاه وارد عمل می‌شوند. پس سرمایه‌گذاران فرشته که در صنعت شما مایل به همکاری هستند و با شما علایق مشترک دارند را پیدا کنید؛ تا از این شانس بزرگ برای تأمین مالی استارت‌آپ خود کمک بگیرید.
- سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر یا Venture Capital: با توجه به ظهور ناگهانی برخی استارتاپ‌ها و به‌دست آوردن سودهای کلان، تعداد زیادی سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر وجود دارد که به دنبال ایده‌های ناب می‌گردند؛ تا روی آن سرمایه‌گذاری کرده و به سود برسند. اگر ایده‌ی قابل قبولی داشته باشید، می‌توانید با شریک کردن این اشخاص در سهام شرکت، هزینه‌های مورد نیاز خود را تأمین کنید.
- مشتریان متعهد: اگر کالا یا خدمت شما بتواند نیازی جدی از گروهی از اشخاص یا شرکت‌‌ها را حل کند؛ چه‌بسا آن‌ها حاضر به تقبل قسمتی از هزینه‌های مالی استارت‌آپ شما شوند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ در دنیا نیز از این روش استفاده کرده‌اند؛ پس گمان نکنید که این کار غیر ممکن است.
روش‌های زیادی برای تأمین مالی کسب‌وکار نوپا وجود دارد؛ که به مهم‌ترین و ملموس‌ترین آن‌ها در موارد بالا اشاره شد. اما با همه این‌ها شما باید با در نظر گرفتن مسیر و زمان پیش روی کسب‌وکار نوپایتان و همچنین منافعی که عایدتان می‌شود، این روش‌ها را بررسی کرده و انتخاب کنید تا کدام یک را برگزینید.
کلام آخر
در انتها دو نکته خیلی مهم را فراموش نکنید: سرمایه‌گذار یا شرکت شتاب‌دهنده ممکن است جذب ایده و استارتاپ شما شوند؛ اما آن‌ها در مقابل این تأمین مالی، مالک درصدی از سهام کسب‌وکار شما خواهند شد. ممکن است در ابتدا به نظر برسد این روش بسیار منصفانه است. ممکن است شما در قبال مبلغ اندکی، با اشتیاق وافر حاضر به شراکت با شخص دیگری شوید. اما پس از مدتی که استارت‌آپ رونق گرفت متوجه می‌شوید، بیشترین زحمت و خلق ایده بر عهده‌ی شما بوده است؛ در صورتی که بیشترین درآمد و سود به جیب سرمایه‌گذار یا تأمین کننده مالی می‌رود.
شاید این مسئله باعث ناامیدی و عدم رغبتتان برای ادامه کار شود. از سویی دیگر شاید در نگاه اول، عدم وجود منابع مالی باعث شکست استارتاپ‌ها شود. اما در واقع، مشکلات فکری، رفتاری، عدم شناخت بازار و نداشتن هدف مناسب بیشتر از پول باعث شکست خواهد شد. پس در راه‌اندازی کسب‌وکار نو پای خود به همه‌ی جوانب دقت داشته باشید.
